dytu wewnętrznego ARiMR instytucja audytu wewnętrznego została opracowana w sposób bardzo szczegółowy. Wyszczególnione etapy przeprowadzania audytu wewnętrznego wraz z określonymi czynnościami na poszczególnych stanowi-skach pracy stwarzają możliwość precyzyjnego oraz efektywnego wykonywania czynności audytorskich. Przykład formatu zawartości raportu z audytu. Poniższa migawka przedstawia zawartość raportu z audytu Amazon.com. Źródło: www.sec.gov. Struktura / format raportu z audytu Zawartość. Typowy raport z audytu ma następującą treść. Przyjrzyjmy się krótkiemu zrozumieniu każdego nagłówka w sprawozdaniu z audytu. # 1 - Tytuł Rozdział 7. Sprawozdawczość w zakresie audytu wewnętrznego . 7.1. Narada zamykająca . 7.2. Raport (sprawozdanie) z zadania audytowego . 7.3. Zalecenia z audytu wewnętrznego . 7.4. Sprawozdanie z wykonania rocznego planu audytu wewnętrznego . 7.5. Czynności sprawdzające wykonanie zaleceń z audytu wewnętrznego . Warto zapamiętać Szablon sprawozdania z audytu zgodnego z ustawą o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa1 1 Szablon należy interpretować jako wzór audytu oceny operatora usługi kluczowej zgodnie z krajowym systemem cyberbezpieczeństwa. Szablon należy wypełnić przy zachowaniu struktury rozdziałów pierwszego, drugiego i trzeciego poziomu. Robert Rakowiec (www.rakowiec.eu)przedstawia AUDYT WEWN ĘTRZNY SYSTEMU ZARZ ĄDZANIA JAKO ŚCI Ą czyli …. jak skutecznie przeprowadzi ć badanie systemu ISO 9001 w Wiedza to oczywiście podstawa, bez której praca w charakterze audytora wewnętrznego zwyczajnie się nie powiedzie. Istnieje jednak szereg dodatkowych cech twardych i miękkich, które umożliwią wykorzystanie owej wiedzy w praktyce i pozwolą uczynić z audytu wewnętrznego prawdziwe narzędzie rozwoju firmy. Audytor wewnętrzny powinien VMigZu. Czytanie różnego rodzaju raportów – w tym audytowych – należy do codziennych zajęć wyższego kierownictwa, przede wszystkim członków zarządu i rady nadzorczej (komitetu audytu). Nierzadko w natłoku najróżniejszych sprawozdań, analiz, notatek i zestawień informacje o wynikach audytu nie docierają skutecznie do odpowiednich decydentów. W konsekwencji praca audytorów (czasem wielomiesięczna) idzie na marne, a firma zastanawia się nad celem dalszego wydawania pieniędzyna tak bezużyteczny dział jak audyt wewnętrzny. Można wskazać wiele czynników mających wpływ na skuteczność raportów z audytu, jednak do najważniejszych, zdaniem autorów niniejszego artykułu, należą: prawidłowa identyfikacja odbiorców raportu i dostosowanie komunikacji do ich potrzeb, przejrzysta, czytelna struktura i język raportu, wysoki poziom merytoryczny, przygotowanie raportu we właściwym terminie. Celem raportu z audytu jest to, aby firma w pełni wykorzystała wszystkie informacje, których dostarcza raport, a decydenci mogli prawidłowo ocenić procesy kontroli wewnętrznej oraz proces zarządzania ryzykiem w badanych obszarach i podjąć właściwe działania. Najczęściej oznacza to odpowiednią interpretację ustaleń audytu, a w tej kwestii przydatne mogą być przemyślane i dobrze uzasadnione rekomendacje audytorów. Identyfikacja odbiorców raportu i ich wymagań co do jego zawartości ma kluczowe znaczenie dla spełnienia podstawowego celu raportu. Przed przystąpieniem do tworzenia raportu trzeba ustalić, kto będzie go czytał, jakie informacje w raporcie będą najważniejsze dla danej osoby, jaką dana osoba ma wiedzę na opisany w nim temat oraz do czego potrzebuje informacji z raportu. Członkowie zarządu i rady nadzorczej to osoby niezwykle zajęte, a jednocześnie to oni właśnie mają wpływ na dalszy los raportu. Żeby raport z audytu osiągnął swój cel, większość ludzi z tego grona musi ten raport przeczytać, zrozumieć i nabrać przekonania, że ma on sens i że warto podjąć proponowane w nim działania. Drugą grupą odbiorców są jednostki audytowane, czyli kierownictwo operacyjnie odpowiedzialne za audytowany obszar. Gdy zarząd interesuje zwięzła informacja na temat zidentyfikowanych nieprawidłowości i wynikającej z nich nieuzasadnionej ekspozycji na ryzyko, kierownictwo skupia się zwykle na treści rekomendacji i na związanej z nią dodatkowej pracy, a także na jej wpływie na pozostałe cele i zadania jednostki biznesowej. Nie bez znaczenia jest również fakt, w jakim świetle stawiają dany obszar – zarządzany przez poszczególnych kierowników – spisane w raporcie spostrzeżenia. Każdy kierownik zadania audytowego przeżył w swojej karierze choć jedną długą dyskusję, która doprowadziła do kluczowej zmiany w treści raportu... słowa „nieprawidłowość” na „niesprawność” bądź „zaburzenie”... W rzadkich wypadkach raporty mogą też trafiać do odbiorców zewnętrznych, np. audytora zewnętrznego, organów państwowych lub mediów. Jeżeli zakłada się taki scenariusz, trzeba zazwyczaj odpowiednio ująć informacje w raporcie – w znacznie szerszym kontekście biznesowym. Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści Pozostałe 79% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu. Normy ISO są niezwykle popularne na całym świecie. Normy te przewidują przeprowadzanie regularnych audytów. Jednym z rodzajów tych audytów jest audyt wewnętrzny ISO 9001 któremu poświęciliśmy nasz artykuł. Napiszemy w nim czym jest audyt wewnętrzny ISO 9001, po co przeprowadzane są audyty wewnętrzne ISO 9001, jak wygląda audyt wewnętrzny ISO 9001, jak przebiega audyt wewnętrzny ISO 9001, czym różni się audyt wewnętrzny od zewnętrznego i jakie są różnice pomiędzy audytem wewnętrznym, a zewnętrznym. Czym jest audit wewnętrzny ISO 9001 (audyt wewnętrzny ISO 9001)? Na początek zdefiniujmy czym jest sam audit. Audit w normach ISO 9000 definiowany jest jako systematyczny, niezależny i udokumentowany proces uzyskiwania dowodu z auditu oraz jego obiektywnej oceny w celu określenia stopnia spełnienia kryteriów auditu. Osoba mająca odpowiednie kompetencje do przeprowadzenia auditu to auditor lub audytor, a organizacja, która jest auditowana (audytowana) czyli poddawana audytowi to auditowany lub audytowany. Częścią każdego auditu jest badanie czyli określenie jednej lub więcej właściwości zgodnie z procedurą. W normie PN-ISO 8402:1996 audit jakości definiowany jest w następujący sposób „audit jakości to usystematyzowane i niezależne badanie mające na celu stwierdzić, czy działania odnoszące się do jakości i ich wyniki są zgodne z zaplanowanymi ustaleniami oraz, czy ustalenia są skutecznie realizowane i pozwalają na osiągnięcie celów”. Nowsza norma PN-EN ISO 9000 : 2001 definiuje audit jako „systematyczny, niezależny i udokumentowany proces uzyskiwania dowodu z auditu oraz jego obiektywnej oceny w celu określenia stopnia spełnienia kryteriów auditu”. Audity mogą być też nazywane audytami. Stosowane są obie te nazwy. W naszym poświęconym auditowi/ audytowi wewnętrznemu ISO 9001 artykule również będziemy zamiennie używali obu tych terminów. Audyt ISO 9001 przeprowadzany z inicjatywy danej organizacji oraz dla jej własnych potrzeb nazywamy audytem wewnętrznym. Audit wewnętrzny ISO 9001 nazywany jest również audytem pierwszej strony w odróżnieniu od audytów drugiej strony i audytów trzeciej strony o których napiszemy na koniec naszego artykułu. Audyt wewnętrzny może zostać przeprowadzony przez własnych audytorów danego przedsiębiorstwa lub zlecony osobom spoza niego. Przeprowadzanie auditów wewnętrznych jest jednym z wymagań normy PN-EN ISO 9001:2001. Norma ta nakazuje przeprowadzanie audytów wewnętrznych na podstawie odpowiednio udokumentowanej procedury. Podczas audytu wewnętrznego stosowane w przedsiębiorstwie procedury, procesy i elementy systemu zarządzania weryfikowane są pod kątem zgodności z wcześniej założonymi, spisanymi i udokumentowanymi ustaleniami. Ustalenia te udokumentowane powinny zostać w dokumentach takich jak księga zarządzania, procedury, opisy procesów, instrukcje, normy, plany jakości, umowy itp. Audyty wewnętrzne ISO 9001 umożliwiają uzyskanie informacji na temat obecnego stanu systemu zarządzania w danym przedsiębiorstwie oraz zgodności procesów, usług i innych z założeniami zawartymi w dokumentacji. W przypadku stwierdzenia podczas audytu wewnętrznego ISO 9001 niezgodności w wyrobach możliwe jest przeprowadzenie dodatkowych, pozaplanowych audytów wewnętrznych ISO 9001 mających na celu ustalenie przyczyn wykrytych podczas audytu wewnętrznego ISO 9001 niezgodności. Audit wewnętrzny przeprowadzany jest przez osoby, które nie są bezpośrednio zaangażowane w prace obszaru, który jest przez nie auditowany co ułatwia im dokonanie jego obiektywnej oceny. Cele audytu wewnętrznego i audytu zewnętrznego Audyt to działanie mające na celu porównanie ze sobą wartości założonych i rzeczywistych. Umożliwia on ocenę skuteczności zastosowanego systemu zarządzania jakością i jego ciągłą poprawę. Znaczenie audytów znacznie wzrosło po przyjęciu norm ISO z serii 9000. Na mocy normy PN-EN ISO 9001:2001 firmy powinny przeprowadzać regularne audyty. Jeszcze dalej idzie norma PN-EN ISO 9004:2001, która sugeruje auditowanie również dostawców. Audytowanie konieczne jest również w celu udowodnienia posiadania systemu jakością. W takiej sytuacji audit wykonywany jest przez niezależną instytucje posiadającą uprawnienia do wydawania certyfikatów potwierdzających zgodność systemu z normą ISO 9001. Audyty przeprowadzane u dostawców lub mające na celu certyfikacje określane są jako audyty zewnętrzne. Szerzej omówimy je w końcowej części artykułu. Podstawowe terminy dotyczące audytu wewnętrznego ISO 9001 Polityki, procedury i wymagania stosowane podczas auditu wewnętrznego jako odniesienie nazywane są kryteriami auditu. Istnieje wiele informacji stanowiących odniesienie dla kryteriów auditu. Informacje te nazywane są dowodami z auditu. Wnioski wyciągnięte z oceny tych dowodów to ustalenia z auditu. Po rozważeniu ustaleń i celów auditu powstaje raport z auditu, który przedstawiany jest przez zespół auditujący. Audit wewnętrzny może być przeprowadzany jednocześnie przez dwie lub więcej organizacji. W takim przypadku mówimy o audicie wspólnym. Przeprowadzanie audytu wewnętrznego przez kilka organizacji jednocześnie zdarza się jednak bardzo rzadko. Audit nie powinien być mylony z inspekcją, kontrolą lub nadzorem. Działania te wykonywane są przez osoby odpowiedzialne za dany rodzaj działalności. Normy dotyczące audytów wewnętrznych ISO 9001 Szerokie rozpowszechnienie się auditów jako sposobu badania oraz oceniania systemów zarządzania sprawiło, że użytecznym okazało się ujednolicenie kryteriów audytów. W tym celu w 1990 roku opracowano normę ISO 10011: „Wytyczne do auditowania systemów jakości” (polska wersja PN-ISO 10011:1994 ). Norma ta szczególnie istotna jest w przypadku zewnętrznych auditów certyfikacyjnych o których napiszemy pod koniec artykułu. W 2003 roku wspomniane wcześniej normy dotyczące audytowania systemów zarządzania jakością oraz zarządzania środowiskowego zastąpione zostały przez normę PN-EN ISO 19011:2003 „Wytyczne dotyczące auditowania systemów zarządzania jakością i/lub środowiskowego”. W normie tej wprowadzono szereg dodatkowych terminów i definicji dotyczących auditu. Grupę osób przeprowadzających audit wraz z ekspertami technicznymi określono w niej jako auditujący. Wspomniani eksperci techniczni to osoby służące zespołowi audytującemu swoją specjalistyczną wiedzą lub umiejętnościami, ale nie działające w zespole auditującym jako audytorzy. Zestaw audytów mających określony cel określono tam jako program audytów. Opis działań, które wykonywane są w miejscu w którym przeprowadzany jest audit i związanych z tym ustaleń organizacyjnych określono jako plan auditu. Obszar na którym będzie przeprowadzony audit, badane jednostki organizacyjne oraz audytowane procesy i ramy czasowe w których miało miejsce auditowanie określono jako zakres auditu. Wykazane podczas auditu zdolność do stosowania wiedzy oraz umiejętności określono jako kompetencje. Jak przebiega audyt wewnętrzny ISO 9001 Informacji na temat tego jak przebieg typowy audit wewnętrzny ISO 9001 dostarcza norma PN-EN ISO 19011:2003 zawierająca wytyczne dotyczące audytowania. Audyt wewnętrzny ISO 9001 składa się z następujących po sobie etapów takich jak inicjowanie auditu wewnętrznego ISO 9001, przeprowadzenie przeglądu dokumentacji, przygotowanie do prowadzonych na miejscu czynności auditowych, przeprowadzenie działań auditowych na miejscu, przygotowanie raportu z auditu wewnętrznego ISO 9001, zatwierdzenie raportu z auditu wewnętrznego ISO 9001, rozpowszechnienie raportu z auditu wewnętrznego ISO 90011 i zakończenie auditu wewnętrznego ISO 9001. Po zakończeniu auditu wewnętrznego ISO 9001 podejmowane są działania poauditowe o charakterze korygującym. Istnieje kilka zasad dotyczących tego w jaki sposób powinien zostać przeprowadzony audit. Powinien on zostać przeprowadzony przez osoby niezależne od audytowanych. W jego trakcie należy zachować staranność i postępować etycznie. Dowody z auditu powinny być wiarygodne i weryfikowalne. Inicjowanie auditu wewnętrznego ISO 9001 Pierwszą czynnością którą należy wykonać aby zainicjować audit wewnętrzny ISO 9001, a tym samym pierwszą czynnością, którą należy wykonać aby przeprowadzić audit wewnętrzny ISO 9001 jest wyznaczenie przez osobę odpowiedzialną za zarządzanie programem audytów audytora wiodącego. Auditor wiodący nazywany również liderem zespołu audytowanego jest odpowiedzialny za wykonanie auditu wewnętrznego ISO 9001, sporządzenie raportu z auditu wewnętrznego ISO 9001 i wyznaczenie osób zarządzających programem auditów wewnętrznych ISO 9001 w danym przedsiębiorstwie. Auditor wiodący odpowiedzialny jest również za wyznaczenie pozostałych członków zespołu audytowanego i ekspertów technicznych. Wyznaczenie tych osób następuje w porozumieniu z osobami zarządzającymi programem połączonym z akceptacją audytowanej jednostki. Następnie należy określić cel, zakres oraz kryteria auditu wewnętrznego ISO 9001. W kolejnym kroku określana jest wykonalność auditu wewnętrznego ISO 9001. Podczas określania wykonalności auditu wewnętrznego ISO 9001 pod uwagę brana jest ilość dostępnego czasu, informacji i innych zasobów niezbędnych do przeprowadzenia auditu wewnętrznego ISO 9001. Po przeprowadzeniu tych czynności następuje nawiązanie kontaktu z audytowanym. Przegląd dokumentacji W kolejnym kroku następuje przegląd dokumentacji dotyczącej systemów zarządzania w tym również raportów z poprzednich audytów. Przygotowanie działań realizowanych na miejscu Osoby wybrane do przeprowadzenia audytu wewnętrznego ISO 9001 przed jego przeprowadzeniem działań audytowych na miejscu audytu wewnętrznego ISO 9001 powinny wykonać szereg działań przygotowawczych. Przede wszystkim polegają one na przygotowaniu planu audytu wewnętrznego ISO 9001. Plan ten powinien zawierać cele stawiane przed audytem wewnętrznym ISO 9001, kryteria audytu wewnętrznego ISO 9001, zakres audytu wewnętrznego ISO 9001, informacje na temat miejsc w których zostanie przeprowadzony audyt wewnętrzny ISO 9001, czasu audytu wewnętrznego ISO 9001 oraz odpowiedzialności i roli zespołu audytującego. Obok planu audytu wewnętrznego ISO 9001 opracować należy również listy kontrolne pytań zawierające zagadnienia, które poruszane będą podczas audytu wewnętrznego ISO 9001. Opracowywane są one dla wszystkich audytowanych podczas audytu wewnętrznego ISO 9001 działów, procesów oraz elementów norm. Przeprowadzenie działań auditowych na miejscu Po przeprowadzeniu działań przygotowawczych nadchodzi kolej na „właściwy” audyt wewnętrzny ISO 9001 czyli przeprowadzenie działań audytowych na miejscu. Działania przeprowadzane na miejscu to największa grupa działań związanych z audytem wewnętrznym ISO 9001. Spotkanie otwierające Działania realizowane na miejscu rozpoczynają się od spotkania otwierającego mającego na celu potwierdzenie planu auditu wewnętrznego ISO 9001 i określenie zasad prowadzenia auditu wewnętrznego ISO 9001. Podczas spotkania następuje krótka prezentacja w trakcie której osoby audytowane informowane są o tym w jaki sposób wykonywane będą działania auditowe, potwierdzane są sposoby komunikowania się, a auditowani informowani są o możliwości zadawania pytań. Spotkania zazwyczaj rozpoczynane jest przez kierownika audytowanego obszaru słowami powitania i wystąpieniem wprowadzającym. Następnie prowadzenie spotkania przejmowane jest przez audytora wiodącego. Auditor wiodący prowadzi spotkanie w oparciu o wcześniej przygotowany porządek spotkania. Pilnuje on aby szybko i skutecznie wypełnione zostały jego poszczególne punkty. Podczas spotkania przedstawiani są audytorzy oraz cel i zakres audytu wewnętrznego ISO 9001. Omówione zostają sprawy organizacyjne takie jak godziny w których odbywać się będzie praca audytorów, pomieszczenia w których pracować i spotykać się będą audytorzy, środki transportu, którymi będą się oni poruszać, metody sprawozdawczości i inne. Uważa się, że czas spotkania organizacyjnego nie powinien przekraczać 15 minut. Zbieranie i weryfikowanie informacji Następnie następuje zasadnicza faza auditu wewnętrznego ISO 9001 czyli zbieranie oraz weryfikowanie informacji. Faza ta stanowi podstawę do określenia dowodów z auditu wewnętrznego ISO 9001. Informacje zbierane są poprzez rozmowy będące głównym źródłem informacji z audytu wewnętrznego ISO 9001, przeglądanie dokumentów, obserwowanie działań i inne czynności. Dzięki zdobytym informacjom audytorzy mogą ocenić czy zastana na miejscu sytuacja zgodna jest z kryteriami auditu wewnętrznego ISO 9001 i jakie są możliwości doskonalenia. Wszelkie zauważane niezgodności oraz dowody tych niezgodności są zapisywane. Na podstawie zdobytych informacji przygotowywane są wnioski z auditu wewnętrznego ISO 9001. Wnioski te mogą dotyczyć zgodności systemu zarządzania jakością z przyjętymi kryteriami, skuteczności wdrożenia tego systemu oraz doskonalenia i utrzymywania systemu. Spotkanie zamykające Czynności przeprowadzane na miejscu auditu wewnętrznego ISO 9001 kończy spotkanie zamykające podczas którego przedstawiane są wnioski i ustalenia z auditu wewnętrznego ISO 9001. Najczęściej uczestniczą w nim te same osoby, które uczestniczyły w spotkaniu otwierającym niemniej to jakie osoby uczestniczyć powinny w tym spotkaniu nie zostało jasno określone. Wśród uczestników spotkania powinny znajdować się przedstawiciele audytowanego obszaru co umożliwi omówienie z nimi wyników auditu wewnętrznego ISO 9001, wyjaśnienie niezgodności, przekazanie spostrzeżeń i wniosków oraz uzgodnienie kwestii związanych z dostarczeniem im raportu. Spotkanie to prowadzone jest przez audytora wiodącego. Podczas spotkania dziękuje on audytowanym za pomoc w przeprowadzeniu auditu wewnętrznego ISO 9001 i poświęcony czas oraz przypomina o celu i zakresie auditu wewnętrznego ISO 9001. Podczas spotkania wspomina się również o istniejących ograniczeniach audytu w tym zwłaszcza o tym, że audit to jedynie wyrywkowe badanie działalności, co oznacza, że wiążę się z nim ryzyko spowodowane pobraniem jedynie wybranych próbek do audytu. Następnie przedstawiane są niezgodności. Odczytywane są one po kolei jedna po drugiej. Najlepiej jest jeśli kopie opisów niezgodności zostaną dostarczone przedstawicielom audytowanego przedsiębiorstwa przed spotkaniem, ale ze względu na występujące ograniczenia czasowe bardzo trudne jest zrealizowanie tego w praktyce. W związku z tym kopie opisów niezgodności najczęściej wręczane są na spotkaniach zamykających. Po przedstawieniu niezgodności auditowani mają możliwość zadawania pytań dotyczących ich obszarów działalności. Jak wspominaliśmy efektami auditu wewnętrznego ISO 9001 bardzo często jest wprowadzenie działań korygujących. Pierwsze propozycje dotyczących tych działań często przedstawiane są już na spotkaniu zamykającym. Nie należy jednak zapominać o tym, że działania korygujące często wymagają przemyśleń od audytowanego, przeprowadzenia konsultacji i zdobycia przez niego nowych informacji w związku z czym spotkanie korygujące zwykle nie jest najlepszym miejscem na ich przedyskutowanie. Na zakończenie spotkania omawiana jest kwestia raportu auditu wewnętrznego ISO 9001 czyli to, kiedy najprawdopodobniej zostanie on dostarczony oraz sporządzony. Przygotowanie, zatwierdzenie i rozpowszechnianie raportu z auditu Po zakończeniu spotkania przychodzi czas na wykonanie raportu z auditu wewnętrznego ISO 9001. Raport ten powinien zawierać miedzy innymi cele i zakres auditu wewnętrznego ISO 9001; dane umożliwiające identyfikacje klienta auditu wewnętrznego ISO 9001, audytora wiodącego i członków jego zespołu; datę i miejsce przeprowadzenie audytu wewnętrznego ISO 9001; kryteria według których przeprowadzony został audyt wewnętrzny ISO 9001 oraz ustalenia i wnioski z audytu wewnętrznego ISO 9001. Raport powinien zostać zatwierdzony w zgodzie z dotyczącą audytów wewnętrznych ISO 9001 procedurą oraz w uzgodnionym terminie przekazany klientowi. Wnioski znajdujące się w raporcie mogą nieznacznie różnić się od przedstawionych na spotkaniu zamykającym ze względu na to, że auditujący mieli czas na uporządkowanie zebranych informacji nie mniej podstawowy sens podsumowania nie powinien się znacząco różnić od przedstawionego podczas spotkania zamykającego. Raport podpisywany jest przez audytora wiodącego. Końcowy raport może zostać wysłany auditowanemu lub dostarczony mu osobiście przez auditujacego. Jeden egzemplarz raportu z auditu wewnętrznego ISO 9001 dostarczany jest kierownictwu audytowanej jednostki. Działania korygujące Po zakończeniu auditu wewnętrznego ISO 9001 przeprowadzane są działania korygujące. Działania te nie są uważane za część auditu wewnętrznego ISO 9001. Ich skuteczność może zostać zweryfikowana podczas kolejnego auditu wewnętrznego ISO 9001. Niezgodności ISO 9001 Wielokrotnie wspominaliśmy o niezgodnościach. W związku z tym warto wyjaśnić znaczenie tego terminu. Niezgodność to niespełnienie wymagania. Na potrzeby auditu wewnętrznego ISO 9001 niezgodność może być definiowana jako „zwięzły zapis słowny zawierający określone wymaganie i przedstawiający dowód niespełnienia tego wymagania” Oznacza to, że dla audytora najważniejsze jest spełnienie obowiązujących audytowanych wymagań mieszczących się w zakresie przeprowadzanego auditu wewnętrznego ISO 9001. Wymagania znajdują się w normach systemu zarządzania, księdze zarządzania jakością, procedurach, instrukcjach, warunkach znajdujących się w kontrakcie lub umowie, przepisach prawnych, specyfikacjach technicznych i innych dokumentach. Istnieje wiele przyczyn niezgodności. Najczęściej spowodowane są one tym, że procedury nie spełniają wymagań normy, są nieskuteczne, nie są stosowane lub stosowane są niewłaściwie. W trakcie auditu wewnętrznego ISO 9001 zazwyczaj wykrywanych jest wiele niezgodności. O zauważanych niezgodnościach audytor powinien na bieżąco informować przedstawicieli działu na terenie którego przeprowadzany jest audyt oraz zapisywać je w celu przedstawienia na spotkaniu kończącym oraz w raporcie końcowym. Podczas audytów wewnętrznych ISO 9001 wykrywane są niezgodności różnej wagi. Klasyfikowane są one przez audytorów według poziomów niezgodności. Zasady według których klasyfikowane są niezgodności określane są przez jednostki zajmujące się certyfikacją systemów zarządzania. Najczęściej spotykane terminy na określenie wagi niezgodności to mała, drobna, znacząca lub duża. Niezgodności małe lub drobne to między innymi pojedyncze przypadki postępowania niezgodnego z procedurami. Duże niezgodności to wady całego systemu, znaczne niespełnienie wymagań normy lub brak uwzględnienia wymagań normy w systemie zarządzania. Za dużą niezgodność można uznać też wiele małych niezgodności znajdujących się w jednym miejscu lub dotyczących pojedynczego obszaru działalności. Dla zakwalifikowania niezgodności jako małej lub dużej podstawowe znaczenie mają dwa czynniki. Są to negatywne skutki, które mogą wystąpić jeśli niezgodność nie zostanie usunięta oraz prawdopodobieństwo ich wystąpienia w związku z występowaniem niezgodności. Obiektywne dowody, które zostaną wykryte podczas audytu zapisywane są oraz uzgadniane z osobą audytowaną. Powinny one zostać przedstawione w sposób umożliwiający ich zrozumienie za równo przez uczestników auditu wewnętrznego ISO 9001 jak i przez osoby nie biorące w udziału w audycie wewnętrznym ISO 9001. Niezgodności powinny być poparte dowodami obiektywnymi. Dowody obiektywne to potwierdzone i rzeczywiście istniejące dowody odnoszące się do konkretnych wymagań. W przypadku pojawienia się wątpliwości co do niezgodności rozpatrywane są one na korzyść audytowanego. Podczas auditu wewnętrznego ISO 9001 niezgodności zapisywane są poprzez tworzenie odręcznych notatek. Właściwie prowadzone notatki powinny zawierać informacje dotyczące miejsca i okoliczności zauważenia niezgodności, tego na czym one polegały oraz na temat osób w obecności których zostały one zaobserwowane. Opis niezgodności najczęściej powstaje na naradzie audytorów przeprowadzanej przed spotkaniem zamykającym. Opis dokonywany jest z pomocą formularzy umożliwiających szybkie i łatwe zapisanie wykrytych niezgodności w ujednoliconej postaci. Inne rodzaje audytów ISO 9001 Nasz artykuł poświęciliśmy tematyce audytu wewnętrznego znanego również jako audyt pierwszej strony niemniej nie należy zapominać o tym, że istnieje jeszcze drugi rodzaj auditu ISO 9001, a mianowicie audit zewnętrzny ISO 9001. Audyty zewnętrzne są znacznie bardziej sformalizowane od audytów wewnętrznych, a w ich trakcie powstaje znacznie większa ilość dokumentacji. Wyróżniamy dwa rodzaje audytów zewnętrznych ISO 9001 są to audyt drugiej strony i audyt trzeciej strony. Audit drugiej strony Audit drugiej strony przeprowadzany jest u dostawców przedsiębiorstwa. Audit drugiej strony może być przeprowadzany przez własny zespół audytorów lub przez wyspecjalizowaną w tego typu audytach firmę zewnętrzną. Audyty drugiej strony przeprowadzane są w celu upewnienia się przez odbiorców oraz zleceniodawców co do solidności organizacji z którymi współpracują. Audyty drugiej strony umożliwiają im ocenę możliwości zagwarantowania przez nie stałego poziomu jakości dostaw. Zakres auditu drugiej strony określany jest przez zlecającą go organizacje po uwzględnieniu czynników takich jak rodzaj dostarczanego przez dostawcę wyrobu i jego wpływ na jakość produkowanych wyrobów gotowych. Regularnymi audytami obejmowane są zwłaszcza firmy nie posiadające certyfikowanych systemów jakości. Odpowiednio przeprowadzone audity mogą przyczyniać się do poprawy zrozumienia dotyczącego wymagań i umożliwiają wspomożenie dostawcy w poprawie stosowanego przez niego systemu jakości. Skutkuje to zwiększeniem poziomu zaufania pomiędzy kooperantami. Audit trzeciej strony Audit trzeciej strony znany też jako audyt certyfikujący przeprowadzany jest przez niezależnych audytorów pochodzących z upoważnionej jednostki certyfikującej. Zapewnia to pełną obiektywność audytu certyfikującego. Audit certyfikujący przeprowadzany jest na wniosek kontrahentów lub w celu zwiększenia renomy firmy, a tym samym ugruntowania jej pozycji na rynku. Pozytywne przejście tego rodzaju auditu umożliwia organizacji uzyskanie odpowiedniego certyfikatu potwierdzającego zgodność systemu jakości lub środowiskowego przedsiębiorstwa z wymaganiami znajdującymi się w normie ISO 9001. Pomyślne zakończenie audytu certyfikującego skutkuje wzrostem zaufania zleceniodawców oraz innych zainteresowanych stron do danego przedsiębiorstwa. Podobieństwa i różnice pomiędzy poszczególnymi rodzajami audytów ISO 9001 Pomiędzy poszczególnymi rodzajami audytów ISO 9001 występują znaczące podobieństwa dotyczące ich struktury. Istnienie podobieństw pomiędzy różnymi rodzajami audytu ISO 9001 w tym zwłaszcza podobieństw dotyczących ich głównych zasad, układu oraz kolejności nie oznacza, że poszczególne rodzaje audytów ISO 9001 wyglądają identycznie. Jest wręcz przeciwnie. Znacząco różnią się one pomiędzy sobą. Wynika to głównie z wspomnianych wcześniej różnic dotyczących funkcji poszczególnych rodzajów audytów. Głównym celem auditu wewnętrznego jest doskonalenie systemu jakości lub systemu środowiskowego danego przedsiębiorstwa. Celem auditów zewnętrznych, czyli audytów drugiej i trzeciej strony jest zdobycie informacji na temat tego jak wygląda stan systemu zarządzania jakością stosowany w danym przedsiębiorstwie. W przypadku audytu drugiej strony czyli przeprowadzanego u dostawców umożliwia to dokonanie wyboru i klasyfikacji dostawców przez przedsiębiorstwo. W przypadku dostawców trzeciej strony umożliwia to przyznanie przedsiębiorstwu certyfikatu potwierdzającego spełnienie wymagań normy ISO 9001. Różnica dotycząca funkcji rzutuje na inne czynniki dotyczące audytów. Duże różnice dotyczą stopnia sformalizowania poszczególnych rodzajów audytów. Najbardziej sformalizowany jest audit certyfikujący. Związane jest to z istotnością dokumentu, który otrzymywany jest po pozytywnym przejściu tego auditu oraz koniecznością przestrzegania zasad certyfikacji przez jednostkę certyfikującą. Pomiędzy poszczególnymi rodzajami audytów występuje też wiele innych różnic dotyczących zakresu i formy przyjmowanych przez raport z auditu, występujących podczas auditu ograniczeń, dokumentowania niezgodności oraz oceniania działań korygujących. Podczas audytów wewnętrznych przedsiębiorstwo otrzymuje liczne informacje i porady umożliwiające mu poprawę różnych aspektów swojej działalności. W przypadku auditów drugiej strony udzielanie porad dotyczących działań korygujących ma mniejsze znaczenie, a w przypadku audytów certyfikujących często w ogóle nie są one udzielane przez auditorów. Strona główna Referencje Oferta Żywność i rolnictwo Bezpieczeństwo żywności Rolnictwo Bezpieczeństwo pasz Pozostałe Audyty i inspekcje Certyfikaty w żywności Zarządzanie kryzysowe Sektor utylizacji Dokumentacja HACCP / GMP & GHP HACCP dla handlu HACCP dla gastronomii HACCP w logistyce Wzorcowa dokumentacja Pozostałe dokumenty Dokumentacja w transporcie Biopaliwa i biomasa Certyfikacja biopaliw Kalkulacje emisji GHG Certyfikacja biomasy stałej Odnawialne źródła energii IPCC / LCA emisje Zrównowazony rozwój Transport i logistyka Systemy w logistyce HACCP w logistyce ISO 22000 certyfikacja Transport pasz IFS certyfikacja BRC GS certyfikacja Produkcja i usługi Opakowania Zgodnie z definicją audyt wewnętrzny jest „działalnością niezależną i obiektywną, której celem jest wspieranie (...) kierownika jednostki w realizacji celów i zadań przez systematyczną ocenę kontroli zarządczej oraz czynności doradcze” (def. art. 272 ust. 1 W praktyce to narzędzie monitorowania i oceny kontroli zarządczej oraz źródło zaleceń usprawniających (doradztwo). Ewentualne nieprawidłowości są tylko „dodatkowym wynikiem” działalności audytu wewnętrznego. Co audytorowi wolno robić, a czego nie wolno w zakresie wspierania kierownika JST — zwłaszcza w zarządzaniu ryzykiem Zadania kluczowe: usługi w zakresie procesu zarządzania ryzykiem, w tym zapewniające poprawność analizy ryzyk, tj: przegląd zarządzania kluczowymi ryzykami; przegląd procesu raportowania (sprawozdawczość) o kluczowych ryzykach. Zadania możliwe do wykonania (tzw. doradcze): szkolenia; wsparcie w zakresie identyfikacji i oceny ryzyk; wsparcie kierownictwa przy ustalaniu reakcji na ryzyko; utrzymanie i rozwijanie koncepcji zarządzania ryzykiem; rozwijanie procedur, strategii zarządzania ryzykiem w jednostce. Zadania zabronione: określanie akceptowalnego poziomu ryzyka (tzw. apetyt na ryzyko); zapewnienie zarządcze na temat ryzyk; podejmowanie decyzji odnośnie reakcji na ryzyko; wdrażanie mechanizmów reakcji na ryzyko; ponoszenie odpowiedzialności za proces zarządzania ryzykiem. Audytor wspiera kierownictwo JST Rola audytora wewnętrznego jest szczególna, choć często niedoceniana, ponieważ to osoba, która: jest na bieżąco ze zmianami w prawie (mimo ich dynamiki) i dostarcza informacje o zmianach do komórek w organizacji; doradza pracownikom i kierownictwu oraz edukuje ich w obszarze zarządzania ryzykiem (wpływając na zmniejszenie zagrożeń i sprawne działanie całej jednostki); diagnozuje obszary wymagające wsparcia i rekomenduje kierownictwu działania korygujące, ściśle z nim współpracując na dalszych etapach. Wg raportu Ministerstwa Finansów w zdecydowanej większości jednostek samorządu terytorialnego wyniki audytu były wykorzystywane przez kierowników jednostek przy podejmowaniu decyzji zarządczych. Ponad 90% ankietowanych wskazało, że audyt wewnętrzny wspierał kierownika jednostki poprzez ocenę kontroli zarządczej w wybranych obszarach działalności. Co jeszcze robi audytor w samorządzie? Audytor ocenia, czy zarządzanie ryzykiem jest realizowane prawidłowo w oparciu o dokumenty opracowane przez kierownika jednostki, kierowników podległych jednostek i ich pracowników. Audytor powinien znać misję, cele strategiczne i priorytety jednostki. Na bieżąco komunikować się z kierownikiem JST. Do jego obowiązków należy także przygotowanie planu audytu. Nowa rola audytora Usprawnienie pracy audytora przez wsparcie informatyczne pozwoli mu w większym wymiarze zaangażować się w konsultowanie i doradzanie pracownikom podczas identyfikacji, analizy ryzyka, planowania działań zapobiegawczych. Narzędzia to nie wszystko. Ryzyko towarzyszy pracy każdego pracownika. Tutaj kluczowa jest rola audytora wewnętrznego, który posiada wiedzę, ale potrzebuje czasu, aby ją przekazać i wdrożyć system zarządzania ryzykiem w każdym wydziale jednostki. Dzięki temu zmieni się też rola audytora – stanie się doradcą władz JST. Może być wręcz przysłowiowym „bezpiecznikiem” dla kierownictwa CAŁEGO urzędu i jednostek podległych. Łatwiej osiągnąć cele, jeśli wszyscy idą w tym samym kierunku! Zarządzanie ryzykiem i praca audytora wewnętrznego ułatwiają prowadzenie kontroli zarządczej. W ten sposób kierownictwo efektywniej zarządza jednostką, unika błędów i skutecznie realizuje swoje cele. Poznaj LEX Kontrola Zarządcza i zyskaj skuteczny nadzór nad ryzykami! Zamów bezpłatną prezentację LEX Kontrola Zarządcza Co to jest audyt wewnętrzny?Rolą audytu wewnętrznego jest zapewnienie niezależnej pewności, że procesy zarządzania ryzykiem, zarządzania firmą oraz kontroli wewnętrznej w organizacji działają skutecznie. Co robią audytorzy wewnętrzni? Ich obowiązkiem jest zapewnienie obiektywnego obrazu działania danego przedsiębiorstwa w różnych aspektach. Muszą być niezależni od ocenianych przez nich operacji i podlegać jedynie najwyższemu poziomowi zarządzania w organizacji: kierownicy wyższego szczebla i właściciele. Zazwyczaj jest to rada dyrektorów lub rada powiernicza, księgowy lub komitet audytu. Aby kontrola była skuteczna, muszą w niej brać udział mieć wykwalifikowane i doświadczone osoby, które mogą pracować zgodnie z Kodeksem Etyki i Standardami Międzynarodowymi. Charakter audytu wewnętrznego, jego rola w organizacji i wymagania dotyczące praktyki zawodowej są zawarte w ramach Międzynarodowych Praktyk Zawodowych (IPPF). Komponenty i szczegółowa treść IPPF są dostępne w dokumentach zawierających opis profesjonalnych wskazówek związanych z IPPF.

raport z audytu wewnętrznego przykład